Voor u liggen de jaarstukken over 2024. Hiermee krijgt u inzicht in de behaalde resultaten en de besteding van onze middelen. U kunt een positief rekeningresultaat aflezen. We sluiten 2024 af met een vrij besteedbaar resultaat van ca. € 5,4 miljoen. Wij doen een aantal bestemmingsvoorstellen voor dit resultaat. Zowel op het terrein van de Bestemmingsreserve Opgaven als de ontvangen middelen in het kader van de SPUK sport, die wij in deze jaarstukken aan u voorleggen.
Hoe komen we aan een positief rekeningresultaat?
Tijdens de behandeling van de Voor- en Najaarsnota, almede de budgetoverhevelingsvoorstellen in 2024 hebben wij de meeste oorzaken al met u gedeeld. Hiervoor verwijzen wij u dan ook graag naar deze documenten. De nieuwe ontwikkelingen worden in deze jaarstukken toegelicht.
Het positieve rekeningresultaat is onder andere ontstaan door ontvangen middelen voor onze inzet in het kader van ‘Nij Begun’, een overschot op de personeelsbegroting door relatief veel vacatures en een wat hogere Algemene Uitkering op basis van de decembercirculaire.
Wat betekent dit positieve rekeningresultaat?
De positieve cijfers over 2024 zijn, met als over 2023, niet alles zeggend voor de financiële situatie voor de komende jaren. We kunnen ons met het bekende ‘ravijnjaar’ 2026 op basis van deze cijfers niet ‘rijk rekenen. Dit komt doordat er vanaf 2026 sprake is van een fors structureel tekort in de gemeentefinanciën van vrijwel alle gemeenten in Nederland. Dit wordt veroorzaakt door een landelijke korting op het gemeentefonds. Hierdoor ontvangen gemeenten jaarlijks minder inkomsten van het Rijk. Dit staat op gespannen voet met de grote maatschappelijke opgaven waar gemeenten mee te maken hebben. Hiermee doet het Rijk een beroep doet op de daadkracht en oplossingsgerichtheid van gemeenten om ingewikkelde maatschappelijke problemen aan te pakken. In de Voorjaarsnota van het Rijk heeft het kabinet geprobeerd daar voor 2026 en 2027 daar aanvullende middelen voor vrij te maken. Vanaf 2028 lijkt het ‘ravijn’ echter dieper te worden dan het tot nu was. Daarmee zijn onze financiële uitdagingen voor de komende jaren allesbehalve opgelost.
Naast deze gewijzigde financieringsmethodiek speelt voor onze gemeente ook nog eens de onzekerheid met betrekking tot het aangepaste verdeelmodel van het gemeentefonds. De evaluatie van het aangepaste verdeelmodel is onlangs met een jaar uitgesteld. Daarmee zijn ook mogelijke nadelige effecten met een jaar uitgesteld. In 2026 zal moeten blijken of de uitkomsten van het herijkte model op basis van de evaluatie door het rijk onverkort wordt doorgevoerd, of dat deze wordt aangepast, met een minder somber perspectief voor onze gemeente tot gevolg.
Wat doet het college hieraan?
Om het aankomende ‘Ravijnjaar’ structureel op te kunnen vangen, leggen wij u in de komende Voorjaarsnota een flexibel maatregelenpakket voor. Dit pakket moet ook wel flexibel zijn, aangezien er diverse ontwikkelingen gaande zijn, waarvan nog niet alle financiële consequenties voor de komende jaren te overzien zijn.
Ons College blijft zich daarnaast inzetten voor voldoende structurele financiering door het Rijk. Dit doen wij door te blijven aandringen op structurele financiering en door lobbyactiviteiten.
Belangrijke ‘investeringen’ in 2024
In 2024 ‘investeerden’ we in diverse grote maatschappelijke opgaven:
Eemshavenplus. De Eemshaven groeit als centrum in de productie van duurzame energie. Daarbij willen we ook de omgeving laten profiteren van de ontwikkelingen in de Eemshaven. Daarom werken wij actief samen met zowel bedrijven als voor de inwoners van de omliggende dorpen. PAWOZ (Programma Aansluiting Wind Op Zee) maakt hier integraal onderdeel van uit.
Centrumplannen. Met centrumplannen versterken we de functie en uitstraling van de dorpen Winsum, Uithuizen, Bedum, Leens en Uithuizermeeden.
Energietransitie. Met de energietransitie faciliteren we de overstap van fossiele brandstoffen zoals aardgas en aardolie naar volledig duurzame energiebronnen zoals zonne- en windenergie.
Transformatie Sociaal Domein. Zo kunnen wij, zonder tussenkomst van het rijk onze inwoners gemakkelijker en compleet van dienst zijn.
Ontwikkelplein. Focust op de ontwikkeling en de zelfredzaamheid van onze inwoners.
Tegelijk met deze grote opgaven droegen we zorg voor de opvang van vluchtelingen en ontheemden. Dit doen we door het programma ‘Huisvesting, integratie en inburgering’.
Winsum, 27 mei 2025,
Het college van Burgemeester en Wethouders.