Voor u ligt de programmabegroting van onze gemeente voor de jaren 2025-2028. In de begroting leest u de plannen van onze gemeente en waar het geld naartoe gaat. Voor het jaar 2025 gaat het om een begroting van ruim € 220 miljoen.
In de kaderstelling in de voorjaarsnota 2024 staan de uitgangspunten voor deze begroting. In de begroting werken we dit verder uit. Het beeld dat we presenteren is vergelijkbaar met het beeld in de Voorjaarsnota. Dit houdt in dat we vasthouden aan onze plannen. Zo kunnen we blijven bouwen aan een duurzaam, sociaal, groen en ondernemend Hogeland.
In de voorliggende begroting 2025 is zichtbaar dat de gemeente er in is geslaagd om ondanks forse kostenstijgingen en vele grote opgaven, de lokale lasten slechts beperkt te laten stijgen. In relatie tot de steeds krapper wordende financiële huishouding van gemeenten is dat zeker geen vanzelfsprekendheid. Wij houden zo een relatief voordelige positie op de provinciale ladder van de lokale lastendruk. Dat willen we graag zo houden.
Hoewel de begroting voor 2025 een positief saldo laat zien, is dat voor de jaren daarna zeker niet het geval. De rijksinkomsten lopen dan fors terug als gevolg van een geplande wijziging in de financieringssystematiek van het Rijk naar de gemeenten. Vooruitlopend op deze ontwikkeling heeft het Rijk eerder vanaf 2026 een structurele uitname van € 3 miljard uit het gemeentefonds gedaan. Ook de laatste circulaire over het gemeentefonds laat geen oplossing zien voor het ‘Ravijn’ vanaf 2026.
Wij verwachten derhalve dat wij vóór de begroting 2026 met maatregelen het structurele gat zullen moeten dichten. Dat willen we echter samen met u voorbereiden. Wij stellen u voor om in de aanloop naar de Voorjaarsnota 2025 mogelijke maatregelen met u te bespreken, zodat u in de gelegenheid bent hier in een vroeg stadium mede richting aan te geven. Wij vinden het namelijk niet opportuun om u in deze begroting te confronteren met voorstellen met beleidsconsequenties, waar u niet vooraf uw input op heeft kunnen geven. Op dit moment schatten wij in dat dit in februari 2025 zal zijn. De uitkomsten zullen wij vervolgens meenemen in de Voorjaarsnota 2025.
Voor de komende jaren wachten ons grote opgaven. Denk daarbij aan onder andere de energietransitie, de woningbouwopgave en de ontwikkeling van de Eemshaven en de dorpen daaromheen. Tegelijkertijd houden we nu al rekening met de financiële tekorten en onzekerheden vanaf 2026. Om die reden kijken we kritisch naar onze uitgaven en zoeken we naar balans tussen investeringen die noodzakelijk zijn en een sluitende begroting. Wij blijven daarom bij het Rijk en Provincie benadrukken dat het cruciaal is dat er ook vanaf 2026 voldoende rijksmiddelen voor de gemeenten beschikbaar worden gesteld.